Virus corona: Ca dao, tục ngữ Việt đầy ‘tính thời sự’ trong mùa dịch

• Hoa Mai
• Gửi đến BBC từ TP HCM

18 tháng 3 2020Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Người tập thể dục ở hồ Hoàn Kiếm, TP.HN

Từ đầu mùa dịch gây ra do con SARS-CoV-2 (tên cũ là Corona, rồi nCoV) đến giờ, mạng xã hội Việt và thỉnh thoảng cả báo chí nữa, lại bùng nổ thơ ca.

Đa số người Việt đều hoàn toàn có thể lúc này lúc khác thốt ra vài câu có vần có điệu nào đó. Không xét đến nội dung, nhưng nó làm nhiều người phải nhắc lại câu cảm thán đã lưu truyền từ rất lâu ” Tộc Việt quả là dân tộc bản địa thi sĩ “. Dĩ nhiên, họ nhắc lại với nhiều sắc thái khác nhau, trong đó bông đùa hay châm biếm cũng không hiếm thấy .Nhưng có lẽ rằng thế mà có lẽ rằng cũng không phải thế. Có vô số câu văn xuôi có vần thô kệch hoặc sáo rỗng trên mạng, mà rất nhiều lúc được tung hô thật đấy, nhưng trong đời sống thường nhật, người Việt tất cả chúng ta từ lâu đã bỏ quên một kho tàng văn học dân gian thâm thúy và phong phú .Hỏi xem, tất cả chúng ta giờ đây đốt đuốc thì tìm được mấy người hoàn toàn có thể dùng tục ngữ ca dao trong chuyện trò, trong những bài viết, trong dạy dỗ con cháu ?Chúng ta gần như phổ cập ĐH, nhưng có mấy người thuộc và sử dụng thành thục cái kho tàng vô giá đó một cách tự nhiên như thở, như ông bà ta hồi xưa ?Mạng xã hội người Việt hay văn học, báo chí truyền thông tiếng Việt thời điểm ngày hôm nay liên tục có những cụm từ thời thượng, nhanh gọn trở thành câu cửa miệng của toàn dân nhưng cũng nhanh gọn chết đi chỉ sau vài tuần hoặc vài tháng. Đó là vì chúng thường chỉ mới dừng lại ở mức mô phỏng hoặc chơi chữ, tuy độc lạ và vui nhộn nhưng chưa đạt đến mức thâm thúy súc tích, được đúc rút từ những quan sát hay kinh nghiệm tay nghề lâu dài hơn .Mùa dịch, tôi lục lại kho tàng văn học dân gian hầu quý vị ít câu đồng dao, tục ngữ, ca dao … tưởng cũ rích mà hóa ra lại là thời sự đỉnh điểm nhé .* * *Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Ăn uống đủ chất và ngủ tốt là cách tốt để tăng cường sức khỏe thể chất và hệ miễn dịchĐầu tiên, trong mùa dịch bác sĩ đều khuyên mọi người phải siêu thị nhà hàng không thiếu, điều độ để có miễn dịch tốt sức đề kháng cao, khó mắc bệnh, mắc thì bệnh nhẹ dễ chữa. Ông bà ta có câu này :

Ăn được ngủ được là tiên

Không ăn không ngủ mất tiền đâm lo

Đặc biệt cần ăn nhiều rau quả tươi để cung ứng đủ chất xơ và vitamin cho khung hình, vừa dễ tiêu hóa, giúp đẩy nhanh cặn bã trong khung hình ra ngoài, vừa tra dầu mỡ cỗ máy :

-Cơm phải rau, đau phải thuốc

-Cơm không rau như đau không thuốc

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Ý nghĩa của việc hoạt động, tập thể dục đã được nhắc đến trong ca dao xưaNhớ hoạt động, tập thể dục, chơi thể thao, rèn luyện khung hình mạnh khỏe :

Mưa trôi trên núi mưa về

Chân cò tay nhện làm gì được ăn

Chân mảnh khảnh như chân cò, tay thì loèo khoèo như tay ( chân ) nhện, thì yêu còn ngán chứ làm được việc gì mà ăn, mà muốn ” làm ăn ” thì chắc như đinh cũng chẳng được gì !Đặc biệt phải siêng lau dọn nhà cửa cho thật sạch thông thoáng, vệ sinh vật dụng, nhất là những vật dùng hàng ngày đưa lên miệng :

-Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm

-Bệnh tùng khẩu nhập, họa tùng khẩu xuất

Câu dưới ý nói bệnh tật từ miệng mà vào, tai ương từ miệng mà ra. Vì miệng nói bậy nên mang tai ương ( tung lời đồn thổi nhảm, đi qua vùng dịch mà khai gian ví dụ điển hình, hoàn toàn có thể bị ở tù ). Ăn chín uống sôi và bảo vệ thức ăn sạch để tránh con virus bò vào sinh bệnh tật .Mùa dịch bệnh lây lan nên tránh đi lại nhiều. Thức ăn đường phố tuy ngon nhưng vệ sinh không bảo vệ hoặc không hề bảo vệ có nguồn lây từ chính đồ vật, khách ăn, nhân viên cấp dưới chế biến hay không. Tốt nhất tự nấu ăn uống trong nhà, nhớ rửa tay liên tục :

–Cơm nhà ăn ngon, con nhà dễ khiến

-Con ruồi là giống hiểm nguy,

Cái chân của nó rất vi trùng nhiều

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,’ Cờ ba cuộc, cơm ba bát, thuốc ba thang ‘ là lời nhắc nhở ‘ dùng thuốc đúng chỉ định ‘ của người xưaNếu nhiễm bệnh cũng đừng lo ngại, hãy tuân thủ khuyến nghị của chính quyền sở tại nơi mình đang sống vì mỗi nơi có một cách chống dịch tương thích với quốc gia họ nhất. Tự cách ly hay đi cách ly đủ thời hạn, dùng thuốc đúng chỉ định :

-Cờ ba cuộc, cơm ba bát, thuốc ba thang

(Tục ngữ Việt Nam chọn lọc của Vương Trung Hiếu giải thích: Cờ ba cuộc mới phân rõ được thua, cơm ba bát mới đủ no, thuốc ba thang mới đủ liều chữa bệnh, mới thấy rõ tác dụng).

* * *Đừng hoảng sợ lo ngại vì những lời đồn thổi nhảm, đừng stress vì khi stress thì mạng lưới hệ thống miễn dịch bị yếu đi, bệnh tật dễ xâm nhập. Luôn nhìn ra góc nhìn tích cực của vấn đề, đọc những câu truyện vui nhộn, đùa giỡn và cười thật sảng khoái. Nếu bị cách ly hay ở địa phương bị phong tỏa hãy học niềm tin của người Ý mang nhạc cụ ra ban công chơi cùng nhau, vì :

Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ

Trường học ở nhiều nước khắp quốc tế đã và sắp sửa đóng cửa để hạn chế nơi đông người, dịch bệnh dễ lây lan. Học trò khắp nơi buồn chán rũ người :

Học trò là học trò trung

Sáng mai ngủ dậy giở vung vét nồi

Thì cha mẹ vẫn phải đi tạo ra sự ngày nghỉ học được ngủ đẫy mắt thì phải tự vét nồi mà ăn !Nước Ta là xứ cận nhiệt đới, nắng ấm quanh năm, những chuyên viên dịch tễ khắp quốc tế tuy chưa khẳng định chắc chắn nhưng đều có nhận xét chung khởi đầu rằng virus SARS-CoV-2 không sống lâu và có độc lực mạnh trong điều kiện kèm theo khí hậu này .Ít nhất hoàn toàn có thể thấy tuy số người nhiễm đã lên 66 ca ( update 17/3/2020 ), trong đó có những bệnh nhân lớn tuổi mắc nhiều bệnh nền nguy khốn nhưng đến nay chưa có ai tử trận. Vậy hãy Open thông thoáng cho ánh nắng tràn vào, vì :

Nắng vàng là thang thuốc bổ

Các dịch bệnh khác nguy hại như HIV, Ebola, SARS, MERS … đều có thuốc hay vắc xin sau một thời hạn. Do vậy cứ sáng sủa, kỳ vọng, sau một thời hạn sẽ có thuốc chữa khỏi bệnh :

Non cao cũng có đường trèo

Những bệnh hiểm nghèo có thuốc thần tiên

* * *

Con virus SARS-CoV-2, về bản dạng giới chắc là lưỡng tính. Vì xét về khía cạnh chửa đẻ sinh sản thì chúng đẻ nhanh như điện, là điểm đặc thù giống cái, còn xét về tính cách can đảm đại trượng phu thì chúng chắc chắn là giống đực. Chúng “Phú quý bất năng dâm”-người siêu giàu cũng nhiễm; “bần tiện bất năng di-người nghèo kiệt cũng có thể nhiễm luôn; “Uy vũ bất năng khuất”-quan chức to mấy cũng không tránh được, nhiễm tuốt.

Đối mặt với kẻ địch vĩ đại dường ấy thì đừng khoe giàu khoe sang, tốt nhất :

Thà vô sự mà ăn cơm hẩm còn hơn đau bệnh mà uống sâm nhung

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Các cụ dạy nên siêng năng thao tác và biết tiết kiệm chi phíNhưng dịch bệnh là không hề đoán trước. Cho nên khi khỏe mạnh hãy cần mẫn thao tác và tiết kiệm ngân sách và chi phí, biết lo xa để dành, lúc đụng chuyện đến nỗi treo niêu. Ông bà dạy rồi :

Được bữa nào xào bữa ấy

Bữa nào không thấy đắp chiếu nằm không

Câu tục ngữ nói trên rất nên được ngành bảo hiểm giáo dục thâm thúy cho toàn thể nhân viên cấp dưới kinh doanh thương mại. Nó là lời dẫn đầy sức thuyết phục để người mua mua bảo hiểm .* * *Khi chuyển dời từ vùng dịch về hoặc thấy có những bộc lộ nhiễm bệnh, ngay lập tức báo cho cơ quan y tế để được hướng dẫn cách ly, chăm nom .Những người giấu bệnh như cô gái BN 17, phụ nữ BN 34 của Nước Ta, bị hội đồng cười chê :

Khôn ba năm dại chỉ một giờ

Làm chi để tiếng hững hờ chê bai

BN 21 của Nước Ta là một quan chức của Viện hàn lâm khoa học xã hội ; một người nghi nhiễm nhưng âm tính là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và góp vốn đầu tư. Khi truy dấu lịch sử vẻ vang đi lại và tiếp xúc, người ta lục ra hàng ngày những ông hoạt động và sinh hoạt không khác gì một triệu phú tư bản, trưa ăn khách sạn 5 sao, chiều đánh gôn, tối đãi tiệc có ca sĩ hát giúp vui, bất kể những ông luôn luôn rao giảng về đạo đức của người cộng sản, hô hào ” học tập theo gương quản trị Hồ Chí Minh ” phải ” sống đơn giản và giản dị, tiết kiệm ngân sách và chi phí, san sẻ với nhân dân “. Tinh thần ” nói một đằng làm một nẻo ” ấy dân gian đã gọi tên :

Bầm ơi, có rét mặc bầm

Volga con cỡi, gà hầm con xơi

Con đi vui lắm, bầm ơi

Xin bầm cứ ở nhà ngồi nhá khoai!

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Giá thịt có tăng trong mùa dịch ở 1 số ít nơiMùa dịch, sản phẩm & hàng hóa đắt đỏ, dư âm dịch cúm heo năm ngoái khiến giá thịt heo tăng gấp hai. Cho nên giờ đây tiêu chuẩn giàu sang là ” cơm có thịt ” :

Lấy ai mà chẳng một chồng

Lấy anh hàng thịt ăn lòng sớm mai

Quý vị nhớ đọc kỹ và dạy con cháu làm theo nhé. Kính chúc quý vị toàn gia mạnh khỏe qua mùa dịch này.

Mấy lời góp nhặt dông dài

Giúp vui độc giả những ngày “cô Vi”!

*Bài thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, một doanh nhân sống ở Sài Gòn.

Source: https://vn.exp.gg
Category: Thông tin