Từ năm 1862, thực dân Pháp thiết kế xây dựng tại Côn Đảo một nhà tù nổi tiếng nhất ở Đông Dương, dành riêng cho những người tù được coi là “ nguy khốn ”, đặc biệt quan trọng là tù chính trị. Côn Đảo nằm giữa biển khơi, cách xa đất liền hàng trăm cây số, không có dân cư. Tù nhân hòan tòan bị cô lập khỏi xã hội và trào lưu đấu tranh cách mạng, muốn vượt ngục trở lại đất liền sẽ gặp rất nhiều khó khăn vất vả trở ngại. Trước hết, họ phải thóat ra được khỏi khám giam, vượt qua bức tường đá dày, cao 3-4 mét phía trên cắm đầy mảnh chai sắc nhọn, những hàng rào dây kẽm gai và mạng lưới hệ thống bố phòng rất là khắt khe của địch. Tiếp đó, họ phải trốn lên núi hoặc vượt qua những vũng biển to lớn đầy cá mập, ẩn náu tại những hòn hòn đảo nhỏ hoang vắng với điều kiện kèm theo sống rất khắc nghiệt, hiếm nước ngọt và thức ăn. Việc ở đầu cuối khó khăn vất vả nhất là làm thế nào vượt biển trở về đất liền, trong khi họ luôn bị địch săn đuổi truy lùng ráo riết .
Ở Côn Đảo tù nhân muốn vượt biển phải chờ đến mùa gió chướng ( là gió Đông Nam thổi từ biển vào đất liền, thời gian có gió từ tháng 10 năm này đến tháng 4 sang năm ). Lợi dụng sức gió đẩy thuyền mới hoàn toàn có thể về được đất liền. Do đó, ngòai phương tiện đi lại, nước ngọt, lương thực thì gió chướng là yếu tố quan trọng nhất cho mỗi cuộc vượt ngục. Khi thả thuyền xuống biển, nếu gặp được gió chướng thổi mạnh và thuận tiện thì hoàn toàn có thể 1 ngày 1 đêm là vào tới đất liền. Nếu suôn sẻ dạt được vào bờ biển 1 số ít vùng giải phóng thuộc Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Hậu Giang … ( Nam Bộ ) hoặc Phan Rang, Phan Thiết ( miền Trung ). Nhưng hoàn toàn có thể trôi lạc sang Mã Lai, Thailand hay tận Trung Quốc. Phải vượt hàng trăm cây số trên biển, nhưng người tù vượt ngục chỉ có một chiếc thuyền thô sơ đóng vội, một chút ít nước ngọt và thức ăn khô. Đồng hành với họ trên đường vượt biển đầy phiêu lưu mạo hiểm là cái chết và hàng lọat thử thách, rủi ro đáng tiếc rất là ngặt nghèo .
Phần lớn tù nhân vượt ngục bị địch phát hiện bắt lại và bị hành hạ vô cùng dã man. Một phần thóat được ra biển bị bão táp và sóng lớn đánh vỡ bè chết chìm dưới biển ; Hoặc gío tắt bất ngờ, bè bị trôi trên biển cả mêng mông, mất phương hướng, hết nước ngọt, lương thực, chết dần chết mòn, kiệt sức bị sóng cuốn đi mất tích ; Hoặc bè thấm nước có nguy cơ bị vỡ, nhiều người phải nhảy xuống biển tự nguyện hy sinh, nhường sự sống cho đồng đội, đồng chí của mình, hy vọng họ trở về được đất liền. Chỉ một phần rất nhỏ dạt được tới bờ biển nào đó, nhưng lại bị mạng lưới truy lùng của địch bắt lại ngay tại chỗ…Thực tế cho thấy, cứ hàng trăm cuộc vượt ngục thì chỉ có 1 hoặc 2 vụ thành công. Đối với người tù chính trị Côn Đảo, vượt ngục thực sự là cuộc đấu tranh sinh tử, chạy đua với tử thần, đi vào chỗ chết để tìm sự sống. Thế nhưng, dù phải chịu đựng những hình phạt man rợ, nhiều tổn thất hy sinh cũng không ngăn được ý chí, quyết tâm vượt ngục của người tù, nhất là những người tù cộng sản, với khát vọng thôi thúc thóat khỏi nhà tù để trở về đất liền tiếp tục họat động cách mạng.
Tại nhà tù Côn Đảo, hấu hết những cuộc vượt ngục diễn ra ở những kíp tù và tù nhân làm khổ sai ngòai trại giam thuộc Sở Lưới, Sở Rẫy, Sở Chỉ Tồn, Sở Củi … Phải làm khổ sai vô cùng nặng nhọc, nhưng họ cũng có những điều kiện kèm theo và thời cơ để tổ chức triển khai vượt ngục hơn những tù nhân hàng ngày bị biệt giam trong xà lim, hầm đá, chuồng cọp, chuồng bò .
Để sẵn sàng chuẩn bị vượt ngục, khó hoàn toàn có thể nói hết những khó khăn quyết tử mà người tù đã trải qua, trong đó sẵn sàng chuẩn bị phương tiện đi lại vượt biển là một việc làm rất là công phu, tỉ mỉ, kỹ lưỡng, vĩnh viễn và vô cùng nguy hại. Thông thường người tù Côn Đảo vượt ngục bằng mọi phương tiện đi lại tự sản xuất được như : bè tre, bè bằng thùng phuy kết lại, thuyền nan tre, thuyền khung mây bọc vải, thuyền ván. Đó là những phương tiện đi lại thô sơ, đơn thuần có nhiều hạn chế khi vượt biển đường dài mà những người tù đã phải đánh đổi biết bao nhiêu mồ hôi và xương máu mới có được. Ngòai ra, tù nhân chính trị còn tổ chức triển khai chiếm sà lan, canô, thuyền gắn máy của địch để vượt hòn đảo .
Thời Pháp, rừng Côn Đảo hoang vu rậm rạp có nhiều lọai cây gỗ nhẹ và những vật tư hoàn toàn có thể làm thuyền, bè như : gỗ búng, tre, mây … Trong lúc đi làm khổ sai, tù nhân thường nhắm sẵn những vạt rừng sâu, kín kẽ ở gần biển. Lợi dụng những sơ hở của địch, thay phiên nhau từng tốp một vài người luồn rừng hạ cây xẻ gỗ để làm ván thuyền, chẻ tre, vót mây đan thuyền nan, thuyền khung mây bọc vải. Các vật tư thiết yếu khác như : sơn, dầu hắc ín, đinh, búa … phải tìm cách tự sản xuất hoặc bí hiểm lấy dần trong kho của địch ; Góp nhặt từng tấm áo tù khâu lại thành tấm lớn dùng làm vải bọc thuyền, may buồm ; Họ phải nhịn đói, bớt khẩu phần rất ít trong những bữa ăn rồi phơi hô làm lương thực dự trữ ; Kiếm thùng phuy để làm phao, thùng sắt tây đựng nước ngọt dự trữ vượt biển. Họ còn phải bí hiểm theo dõi quy luật của con nước thủy triều, hướng gío ; Nghiên cứu những lọai phương tiện đi lại vượt biển mà những tù nhân trước đã làm, đặc biệt quan trọng là sự canh phòng của địch .
Bờ biển phía tây hòn Côn Lôn có những vũng biển kín kẽ, thuận tiện để tù nhân sản xuất, cất giấu hoặc hạ thủy thuyền, bè vượt biển. Các hòn hòn đảo nhỏ phía tây quần đảo như Hòn Tre địch canh phòng ít khắt khe hơn, chính là nơi xuất phát hầu hết những cuộc vượt ngục của tù chính trị .
Trong quy trình chuẩn bị sẵn sàng vượt ngục, người tù hoàn toàn có thể chịu đựng mọi khó khăn, kiên trì chờ đón thời cơ từ năm này sang năm khác và hoàn toàn có thể quyết tử cả mạng sống của mình. Nhưng việc giữ bí hiểm toàn vẹn cho cuộc vượt ngục để không bị bại lộ cho đến ngày hạ thuyền ra khơi lại là yếu tố cực kỳ quan trọng, quyết định hành động thành công xuất sắc cho cuộc vượt ngục, đồng thời cũng là một thử thách gay go nhất mà người tù rất khó vượt khó vượt qua. Khi hạ cây đóng thuyền, chặt tre, mây kết bè, họ phải ngụy trang thật kỹ những gốc cây bị đốn, chôn dấu hết lá cành, xóa mọi dấu tích. Những vật tư đóng thuyền, đồ vật sẵn sàng chuẩn bị vượt biển phải bí hiểm giấu đi nhiều nơi. Khó nhất là khi tổ chức triển khai đóng thuyền bằng gỗ càng phải thận trọng từng ly từng tý một. Chỉ cần một sơ suất rất nhỏ trong hàng lọat việc làm sẵn sàng chuẩn bị là địch thuận tiện phát hiện, thất bại và ngã xuống là điều không hề tránh khỏi. Việc xác lập chuẩn bị sẵn sàng tư tưởng lập trường nếu cuộc vượt ngục không thành cũng là một thử thách so với người tù chính trị. Khác với tù thường phạm, những người tù chính trị đã chịu đựng mọi cực hình tra tấn tàn khốc của địch, họ hoàn toàn có thể can đảm và mạnh mẽ gật đầu quyết tử để giữ bí hiểm cho tổ chức triển khai và cơ sở của mình, bảo tòan lực lượng để lại liên tục chuẩn bị sẵn sàng những chuyến vượt ngục tiếp sau ; Chỉ cần một phút yếu lòng, một giây nao núng trước đòn roi và cái chết là hoàn toàn có thể dẫn đến những hậu quả tại hại không hề lường hết được cho đồng đội chiến sỹ của mình .
Thời Pháp, Sở Rờsẹc ( sở Truy tầm ) với hàng trăm tên, được tuyển chọn từ đám tù thường phạm lưu manh rất hung hãn, nguy hại. Chúng là đội quân chuyên nghiệp, trung thành với chủ được trang bị vũ khí, chó săn có trách nhiệm theo dõi những kíp tù khổ sai để phát hiện, săn lùng săn đuổi tù nhân vượt ngục. Cứ mỗi mùa gió chướng, ở bãi biển chúng còn tăng cường sắp xếp 1 số ít nhân viên cấp dưới thường trực truy lùng tù trốn. Chúng rất thông thuộc nơi có gỗ búng, tre, mây, đóng được thuyền bè, bờ biển tù nhân thường hạ thủy để theo dõi, lùng sục săn lùng những tín hiệu vượt ngục. Bên cạnh đó, địch còn dùng nhiều giải pháp cầm đồ những tù nhân chính trị, xiềng chân bằng xiềng đơn, xiềng tạ, xiềng 2 người lại với nhau khi tù nhân đi làm khổ sai, để ngăn ngừa họ trốn lên núi vượt ngục. Nhiều vụ sẵn sàng chuẩn bị vượt ngục đã bị chúng phát hiện và tổ chức triển khai truy lùng. Chúng bắt bớ, tra tấn người tù vượt ngục bằng những cực hình tàn khốc rùng rợn nhất. Nhiều người đã bị chết hoặc tàn phế, bị đày đọa ở những âm ti kinh khủng như hầm xay lúa, hầm đá, sở Củi, chuồng bò …
Năm 1932, chi bộ Đảng Cộng sản được xây dựng tại khám Chỉ Tồn. Tổ chức Đảng và hội tù nhân được củng cố, đã lần lượt cử người vượt hòn đảo quay trở lại đất liền liên lạc với đảng, phân phối thêm cán bộ cho trào lưu cách mạng đang tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. Chi bộ đã xác lập rõ chủ trương vượt ngục, có kế họach và chỉ huy chuẩn bị sẵn sàng một cách tích cực hơn. Chi bộ phân công trách nhiệm cho từng bộ phận như : bạn bè làm ở Nhà bếp bí hiểm tích trữ lương khô, bạn bè ở Sở Bản chế bí hiểm sản xuất cưa, dao, đục, đinh …, đồng đội ở Nhà đèn mua thêm lương thực thực phẩm, dầu hắc, thùng phuy, thùng sắt tây, quần áo tù được gom lại và cất giấu. Chi bộ đã lập ra quỹ “ giải phóng ”, trích một phần tiền nhờ shopping thêm vật tư đóng thuyền, đồ vật vượt biển, chuẩn bị sẵn sàng một số ít quần áo cải trang, giấy thông hành thiết yếu cho đồng đội vượt ngục khi cập vào đất liền. Chi bộ đã chỉ huy cho bạn bè tù chính trị tìm nhiều cách hoạt động, tranh thủ tình cảm, sự ủng hộ tiếp ứng của 1 số ít gacdang, giám thị người Việt, người nước ngòai. Nhiều người được giác ngộ đã tạo điều kiện kèm theo giúp sức đồng đội tù chính trị đóng thuyền bè, mua giúp những đồ vật thiết yếu sẵn sàng chuẩn bị vượt biển, góp thêm phần không nhỏ và thành công xuất sắc cho 1 số ít cuộc vượt ngục, hoặc hạn chế bớt những tổn thất quyết tử sau những lần vượt ngục thất bại .
Trong hòan cảnh bị giam giữ, đày ải và khủng bố gắt gao, mỗi chuyến vượt ngục thành công xuất sắc của tù chính trị là những chiến công kỳ diệu trên trận tuyến đấu tranh kinh khủng với quân địch. Thời Pháp là giai đọan bùng nổ những cuộc vượt ngục với số lượng tù nhân nhiều nhất. Chỉ tính từ 1930 – 1935, đã có tới 3.664 lượt tù Côn Đảo vượt ngục, trong đó có nhiều vụ vượt ngục thành công xuất sắc tiêu biểu vượt trội của bạn bè tù chính trị .
Tháng 4/1934, Tống Văn Trân cùng 8 người khác như Vũ Công Phụ, Tạo Gồng … vượt ngục thành công xuất sắc bằng thuyền ván. Thuyền được bí hiểm đóng và xuất phát từ bãi biển kín kẽ ở Bến Đầm. Gặp gió chướng thổi mạnh qua một ngày đêm trên biển, thuyền cập Ba Tri, Bến Tre. Thông qua Đảng bộ địa phương, Tống Văn Trân và 8 chiến sỹ cùng vượt biển đã bắt được liên lạc với Xứ ủy Nam Kỳ. Một số chiến sỹ được bổ trợ vào cơ quan xứ ủy, liên tục đứng vào hàng ngũ chiến đấu mới của trào lưu cách mạng .
Tháng 5/1935, chi bộ lại tổ chức triển khai được một chuyến vượt ngục thành công xuất sắc của những chiến sỹ Tạ Uyên, Nguyễn Hữu Tiến, Trần Quang Tặng … thuyền cập bờ biển Tây nam bộ, họ đã bắt liên lạc ngay với Đảng, tham gia công tác làm việc, kiến thiết xây dựng và củng cố Xứ ủy Nam Kỳ. Những người tù vượt ngục quay trở lại đã báo cáo giải trình kịp thời tình hình họat động của chi bộ cộng sản ở nhà tù Côn Đảo, ý kiến đề nghị Đảng chỉ huy phối hợp đấu tranh, giữ vững liên lạc ra hòn đảo. Nhờ vậy, chi bộ nhà tù Côn Đảo đã được công nhận là Chi bộ đặc biệt quan trọng dưới sự chỉ huy của Xứ ủy Nam Kỳ. Các chiến sỹ Tạ Uyên, tống Văn Trân sau này trở thành những cán bộ chỉ huy chủ chốt của Xứ ủy, là những người chỉ huy khởi nghĩa Nam Kỳ ( 23/11/1941 ) .
Mùa gió chướng năm 1947-1948, các cuộc vượt ngục thành công liên tiếp của tù nhân chính trị đã diễn ra. Ngày 15 tháng 11 năm 1947, cuộc vượt ngục bằng thuyền ván của Nguyễn Văn Luật và 4 chiến sỹ cách mạng về vùng biển Rạch Gía, sau 3 ngày 3 đêm vượt biển. Tháng 2/1948, 7 tù nhân chính trị sở Bản Chế do Nguyễn Văn Hường tổ chức cướp chiếc cano duy nhất ở Côn Đảo vượt ngục về Cà Mau. Ngày 8/5/1948, 25 tù nhân chính trị Sở Lưới vượt ngục thành công bằng thuyền gắn máy, đã cập cửa biển Mỹ Thanh (Hậu Giang), anh em tham gia vào đội ngũ kháng chiến… Và đặc biệt, cuộc võ trang giải thóat lớn nhất lịch sử nhà tù Côn Đảo của 200 tù binh xảy ra tại Bến Đầm ngày 12/12/1952. Kế họach giải thóat do Thường vụ Đảo ủy trực tiếp chỉ đạo, mục đích là tổ chức giải phóng một lực lượng lớn của cách mạng. Tuy cuối cùng kết quả không thành công, tù nhân đã phải chịu nhiều hy sinh tổn thất, nhưng cuộc bạo động tại Bến Đầm “ là đòn tiến công vào tận sào huyệt của kẻ thù, làm rung chuyển nền thống trị của chúng”.”Đó còn là cuộc biểu dương tinh thần đòan kết chiến đấu, ý chí tự giải phóng của những người tù kháng chiến tại nhà tù Côn Đảo”.
Xem thêm: Trang điểm nàng tiên cá dạ hội
Dù thành công xuất sắc hay thất bại, những cuộc vượt ngục đầy quả cảm, mưu trí và sự quyết tử cao quý của tù nhân chính trị tại nhà tù Côn Đảo là bài học kinh nghiệm vô giá về phẩm chất, nhân cách của những con người cộng sản chân chính. Dù trong bất kể hòan cảnh nào họ vẫn luôn sống và chiến đấu đến hơi thở ở đầu cuối vì tiềm năng lý tưởng cách mạng mà mình đã chọn. Đánh giá về vai trò của những người tù cách mạng Côn Đảo khi được trở lại, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã viết : ” Mỗi lần có những người tù vượt ngục, được thả hoặc mãn hạn trở lại, nhà tù Côn Đảo lại góp sức cho quốc gia những người chiến sỹ được thử thách và giảng dạy, góp thêm phần thôi thúc trào lưu cách mạng tiến lên ” .
Ngày nay, Côn Đảo đã hòan tòan giải phóng, biển Côn Đảo thanh thản, giàu đẹp với những đòan tàu đang lướt sóng ra khơi. Trong mỗi tất cả chúng ta chẳng ai hoàn toàn có thể quên một thời quá khứ đau thương và hào hùng của Côn Đảo, có những lúc như chợt thấy nơi chốn xa xăm hình bóng con thuyền thô sơ nhỏ nhoi trong đêm tối mịt mùng, chở những người tù cách mạng đang bí mật vượt bão tố trùng dương, mang sức lực lao động, máu xương của mình trở về đất liền góp phần cho cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc bản địa. Có những năm tháng họ đã sống, chiến đấu và thắng lợi như vậy .
LÊ DUNG
(Bảo tàng BRVT)
Xem thêm: Grand Theft Auto: Vice City
3/5 – ( 1 bầu chọn )
Source: https://vn.exp.gg
Category: Thông tin
